مقدمه
اعداد و ارقام مربوط به ميزان هدر دادن منابع در ايران به خوبي يکي از علل عدم توسعه واقعي و کيفي کشور را نشان ميدهد؛ عاملي که صرفا بر عهده دولتمردان يا سياستهاي نادرست آنان نيست، بلکه بيش از آن، زاييده نگرش مردم در زندگي فردي و اجتماعي است. رويکرد مردم به استفاده غيرمنطقي از منابع که به تدريج در خلال ساليان شکل گرفته است، به آساني هم از بين نخواهد رفت، اما بررسي و يادآوري آن همواره تلنگري است براي اينکه حرکتي در جهت اصلاح آن از سوي مردم صورت بگيرد. جداولي که در پي ميآيد مروري است اجمالي بر فرهنگ مصرفي مردم ايران زمين.
مواد غذايي
1- نان: مردم ما پرمصرفترين مردم جهان در مصرف گندم و نان هستند و با سرانه 160 كيلوگرم بالاترين مصرف سرانه نان را در جهان دارا هستيم. لازم به توضيح است. ميزان توليد نان در ايران 25 ميليارد عدد است.
منطقه |
سرانه مصرف ساليانه نان (واحد كيلوگرم) |
نسبت |
ايران |
160 |
ايران 6 برابر ميانگين جهاني |
جهان |
25 |
2- تخم مرغ:
منطقه |
سرانه مصرف تخم مرغ (واحد كيلوگرم) |
نسبت |
ايران |
8 تا 9 |
ايران يكسوم ميانگين جهاني |
كشورهاي پيشرفته |
24 |
3- شير: براساس آخرين آمار در مورد سبد غذايي ايرانيان، مصرف لبنيات به ازاي هر نفر روزانه 139 گرم است كه فقط 28 گرم از اين ميزان را شير تشكيل ميدهد؛ در حاليكه مصرف مطلوب لبنيات هر فرد بايد روزانه 225 تا 240 گرم باشد.
منطقه |
سرانه مصرف شير (واحد كيلوگرم) |
نسبت |
ايران |
90 |
ايران يكسوم ميانگين اروپا |
اروپا |
300 |
4- شكر:
منطقه |
سرانه مصرف شكر (واحد كيلوگرم) |
نسبت |
ايران |
30 |
ايران 6 برابر ميانگين جهاني |
جهان |
5 |
5- سويا:
منطقه |
سرانه مصرف سويا (واحد كيلوگرم) |
نسبت |
ايران |
5/0 |
ايران يكبيستم ميانگين جهاني |
جهان |
10 |
6- نوشابه: ايرانيان سالانه بيش از 2 ميليارد و 900 ميليون تومان نوشابه استفاده ميكنند. بنابراين از نظر سرانه مصرف نوشابه گازدار در ايران، رتبه اول جهان را داريم.
منطقه |
سرانه مصرف نوشابه (واحد ليتر) |
نسبت |
ايران |
42 |
ايران 4 برابر ميانگين جهاني |
جهان |
10 |
7- نمك: ميزان استاندارد مصرف نمك بين 4 تا 5 گرم در روز است؛ در حالي كه ايرانيان بطور متوسط روزانه 8 تا 10 گرم نمك مصرف ميكنند.
منطقه |
سرانه مصرف نمك در سال (واحد كيلوگرم) |
نسبت |
ايران |
6 |
ايران 2 برابر ميانگين جهاني |
جهان |
3 |
8- ميوه و سبزيجات: ايران در توليد 15 محصول اصلي باغي دنيا مقام اول تا دهم را دارد و بيش از 4 درصد از ميوه و مركبات جهان را توليد ميكند. اما مصرف سبزي و ميوه در كشورمان كمتر از ميزان استاندارد جهاني است. روزانه هر فرد بايد حداقل 400 گرم ميوه و سبزي مصرف كند. سرانه مصرف در ايران 100 گرم است.
منطقه |
سرانه مصرف ساليانه ميوه و سبزي (واحد كيلوگرم) |
نسبت |
ايران |
30 |
ايران يكچهارم ميانگين جهاني |
جهان |
120 |
9- ماهي:
منطقه |
سرانه مصرف ساليانه ماهي (واحد كيلوگرم) |
نسبت |
ايران |
7 |
ايران حدود يكسوم ميانگين جهاني |
جهان |
18 |
انرژي
1- برق:
منطقه |
سرانه مصرف ساليانه (کيلووات) |
نسبت |
ايران |
2500 |
ايران 3 برابر ميانگين جهاني |
جهان |
800 |
2- آب:
منطقه |
سرانه مصرف روزانه (ليتر) |
نسبت |
ايران |
300 |
ايران 2 برابر ميانگين جهاني |
جهان |
150 |
3- بنزين:
منطقه |
سرانه مصرف روزانه (ليتر) |
نسبت |
ايران |
90 |
ايران 6 برابر ميانگين جهاني |
جهان |
15 |
4- گاز:
منطقه |
سرانه مصرف سالانه (مترمكعب) |
نسبت |
ايران |
1700 |
ايران 3 برابر ميانگين جهاني |
جهان |
600 |
دارو
منطقه |
ميانگين سرانه اقلام دارو در هر نسخه |
نسبت |
ايران |
6 قلم |
ايران 3 برابر جهان |
جهان |
2 قلم |
زمان مكالمه با تلفن (ثابت و همراه)
منطقه |
سرانه زمان مكالمه روزانه (دقيقه) |
نسبت |
ايران |
40 |
ايران 4 برابر ميانگين جهاني |
جهان |
10 |
ساعات كار
منطقه |
سرانه ساعات كار سالانه |
نسبت |
ايران |
2400 |
ايران 5/1 برابر ميانگين جهاني |
جهان |
1900 |
ساعات كار مفيد
منطقه |
سرانه ساعات كار سالانه |
نسبت |
ايران |
300 |
ايران يكچهارم ميانگين جهاني |
جهان |
1400 |
مطالعه
منطقه |
سرانه زمان مطالعه روزانه (دقيقه) |
نسبت |
ايران |
18 |
ايران يكچهارم ميانگين جهاني |
جهان |
70 |
فضاي سبز
منطقه |
ميانگين سرانه فضاي سبز مترمربع |
نسبت |
ايران |
5 |
ايران يكسوم جهان |
جهان |
15 |
فضاي ورزشي
منطقه |
سرانه (متر مربع) |
نسبت |
ايران |
61 سانتي متر مربع |
ايران يكسوم ميانگين جهاني |
جهان |
2 متر مربع |
نتيجهگيري
استفاده درست از منابع، يکي از پيششرطهاي توسعه هر کشور است؛ اما ايرانيان بيش از هر ملت ديگري در هدر دادن منابع غذايي، انرژي و حتي وقت خود پيشتاز هستند. آنها براحتي منابع ملي خود را به مقدار قابل ملاحظه اي تلف ميكنند. مردم ايران بر خلاف تمام آموزههاي ديني و علمي بدون هيچ اغراقي از اسرافکارترين مردمان جهان هستند. اسراف در اين منابع به حدي است كه مصرف سرانه آب، انرژي، دارو، نان و ساير مواد غذائي و صرف وقت براي انجام يك كار معين در ايران چند برابر استانداردهاي جهاني است. اين يک ادعاي ساده و بدون استناد نيست. فرهنگ استفاده از مواد غذايي شايد در هيچ کجاي دنيا به اندازه ايران ناسالم و غير اقتصادي نباشد. به همين دليل طول عمر ايرانيان، %20 كمتر از ميانگين جهاني بوده و حدود %40 از مرگهاي روزانه به دليل سوء تغذيه ميباشد. در كشور ما از مجموع 800 مرگ روزانه 300 مورد مستقيماً به تغذيه نامناسب مربوط است. همچنين هر فرد ايراني حدود 4 برابر ميانگين جهاني انواع انرژي را مصرف ميكند. آمار رسمي وزارت بهداشت ميگويد در 8 سال گذشته، متوسط تعداد داروهاي تجويز شده در هر نسخه، بيش از چهار قلم بوده و در حال حاضر نيز متوسط كشوري آن به 3/6 قلم (بيش از سه برابر ميزان جهاني) رسيده است. با اميد به تغيير در بينش و رفتار ما ايرانيان.